Teflon en PFAS: levensgevaarlijk voor vogels
De kerstdagen staan weer bijna voor de deur! Tijd voor de meeste mensen om het gourmetstel of de steengrill van zolder te toveren en zich voor te bereiden op hun kerstdiners.
Helaas zijn nog steeds veel vogeleigenaren zich niet bewust van de gevaren die komen kijken bij gebruik van veel huishoudelijke artikelen en kookgerei. Deze apparaten en voorwerpen kunnen namelijk stoffen bevatten die extreem gevaarlijk zijn voor vogels. Denk hierbij aan pannen, airfryers, ovens, gourmetstellen en bakgerei, maar ook föhns, strijkijzers etc. De meest gevaarlijke stoffen die mogelijk aanwezig zijn in deze voorwerpen zijn: PFAS, PFOA en PTFE.
𝗣𝗙𝗔𝗦 (per- en polyfluoralkylstoffen)
PFAS is een groep chemische stoffen die vaak worden gebruikt vanwege hun water-, olie- en vuilafstotende eigenschappen. Deze stoffen kunnen zich ophopen in het lichaam van dieren, waaronder vogels. Wanneer vogels in contact kunnen komen met PFAS, kan dit leiden tot gezondheidsproblemen zoals hormonale verstoringen, immunosuppressie en een verhoogd risico op kanker.
𝗣𝗙𝗢𝗔 (perfluoroctaansulfonzuur)
PFOA is een specifieke stof binnen de PFAS-groep en wordt vaak aangetroffen in producten zoals Teflon-kookgerei. PFOA is bijzonder schadelijk vanwege zijn neiging om zich op te hopen in het lichaam van dieren. Bij vogels kan inname van PFOA leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, waaronder leverbeschadiging en verstoring van de hormonale balans. PFAS en PFOA zijn met name bij consumptie gevaarlijk, maar kunnen ook via kleine deeltjes in de lucht terecht komen.
𝗣𝗧𝗙𝗘 (polytetrafluorethyleen)
PTFE, ook wel bekend als Teflon, is een stof die vaak wordt gebruikt in antiaanbaklagen van kookgerei. Hoewel PTFE zelf niet behoort tot de PFAS-groep, is het zeer gevaarlijk wanneer het verhit wordt boven een bepaalde temperatuur (meestal boven de 260 °C). Bij oververhitting komt er een gas vrij dat Teflongas wordt genoemd. Dit gas is uiterst giftig is voor vogels. Zelfs korte blootstelling aan deze dampen kan leiden tot ernstige ademhalingsproblemen, neurologische schade en zelfs de dood bij vogels.
Kortom: PFAS is een brede groep van chemische stoffen. PTFE is een fluorpolymeer dat géén deel uitmaakt van de PFAS-groep. PTFE wordt vaak gebruikt in antiaanbaklagen, maar het heeft een andere chemische structuur dan stoffen zoals PFOA die wél tot PFAS behoren. PTFE is de stof die teflon-vergiftiging veroorzaakt.
Wat gebeurt er bij een teflon-vergiftiging?
Wanneer de giftige dampen in de longen van de vogel terechtkomen, kunnen in de longen bloedingen ontstaan. Deze bloedingen zijn aanleiding voor het optreden van de volgende symptomen:
- Benauwdheid
- Piepende of versnelde ademhaling
- Zwakte
- Sloomheid
- Gebrekkige coördinatie
- Epilepsie-achtige aanvallen
- In veel gevallen: plotseling overlijden zonder zichtbare symptomen
Deze symptomen zijn vaak snel merkbaar nadat de vogel de giftige dampen heeft ingeademd. In vele gevallen gaat dit echter zó snel dat de symptomen niet eens merkbaar zijn voordat de vogel overlijdt.
Om teflonvergiftiging te voorkomen, is het belangrijk om je vogel niet in de buurt van de keuken te houden, de ruimte goed te ventileren en geen producten te gebruiken waar PFAS en PTFE in voorkomen.
Vermoed je teflonvergiftiging?
- Voorzie je vogel direct van frisse lucht
- Neem direct contact op met een dierenarts, bij voorkeur een gespecialiseerde vogelarts
- Geef aan dat je vermoedt dat het mogelijk om een teflonvergiftiging gaat
- Volg de adviezen van de vogelarts op