Kortwieken

Het levert nogal wat discussies op: het onderwerp kortwieken. Want waarom kies je hier nu juist wel of niet voor? Dit stuk is niet bedoeld om discussie op te wekken of iets goed of fout te noemen, maar enkel om bewustwording te creëren.

Volgens sommigen helpt het kortwieken van een papegaai bij het tam maken. Daarnaast zou je daardoor je papegaai makkelijk mee naar buiten kunnen nemen zonder reiskooi, papegaaien rugtas of tuigje. Maar is dit nu echt zo?

Wat houdt kortwieken in?

Kortwieken is het wegknippen van een gedeelte van de slagpennen. Dit beperkt het vliegvermogen van de vogel en zorgt ervoor dat ze minder tot geen vaart kunnen maken, niet zelf kunnen opstijgen en enkel in een neerwaartse, glijdende beweging naar beneden kunnen vliegen. Wat echter vaak vergeten wordt, en in de praktijk helaas nog steeds vaak fout gaat, is dat een papegaai buiten wel degelijk grote afstanden kan vliegen mits hij een goede zucht wind onder de vleugels krijgt. Jaarlijks raken veel eigenaren hier helaas hun gekortwiekte vogel mee kwijt. Eenmaal weggevlogen is de vogel vervolgens een zeer makkelijke prooi voor andere dieren, gezien ze niet meer goed kunnen opstijgen en vluchten.  Ook kunnen ze door hun beperkte vliegvermogen verkeerde, en helaas vaak ook pijnlijke, landingen maken met verwondingen tot gevolg. Bij verkeerd wieken, zoals aan slechts één vleugel of het intact laten van de buitenste slagpennen, kan een papegaai zich lelijk verwonden. Er kunnen bloedpennen afbreken, het borstbeen kan beschadigd raken of de vogel kan een nare breuk oplopen. Wanneer er tijdens de rui nieuwe veren doorkomen kunnen deze door dezelfde redenen en gebrek aan bescherming door andere veren ook weer gemakkelijk beschadigd raken.

Kortwieken en probleemgedrag

Kortwieken verhoogt ook de kans op probleemgedrag, zoals veerbeschadigend gedrag, angst en agressie. Plukgedrag kan voorkomen doordat de vogel pijn heeft na vallen. Vallen komt helaas vaak voor bij gewiekte papegaaien, omdat ze hun evenwicht en vliegvermogen missen om zichzelf goed op te vangen of stabiel te landen. Hierdoor kunnen ze onverwacht en hard ten val komen, wat niet alleen lichamelijke pijn veroorzaakt, maar ook stress en angst kan oproepen. Een gekortwiekte vogel kan door een gebrekkige balans ook onzeker en angstig worden. Ze kunnen er niet zelf voor kiezen om weg te vliegen en zijn dus minder zelfstandig. Dit kan uiteindelijk weer leiden tot angst voor mensen en/of handen, omdat de vogel negatieve ervaringen opdoet na het opstappen of pogingen doen tot wegvliegen. Bovendien heeft vliegen een belangrijke rol in de fysieke en mentale gezondheid van de vogel. Wieken beperkt hun beweging, wat kan bijdragen aan gewichtstoename, afname van de spiermassa en een afname van hun algehele conditie. Een papegaai die al op jonge leeftijd wordt gekortwiekt zal niet goed leren vliegen en hierdoor onzekerheid ontwikkelen rondom vliegen. Papegaaien zijn van nature actieve en intelligente dieren die mentaal gestimuleerd moeten worden. Het beperken van de vliegcapaciteit kan leiden tot verveling en dit weer tot gedragsproblemen.

Veiligheid

Hoewel het kortwieken in sommige gevallen noodzakelijk kan zijn voor de veiligheid van de vogel, is het belangrijk dat eigenaren zich bewust zijn van de gevolgen voor de vogel en altijd naar alternatieven zoeken om de veiligheid te waarborgen zonder het natuurlijke gedrag van hun papegaai te onderdrukken. Doe de gordijnen dicht bij grote ramen, plaats horren voor de ramen, zorg dat de vogel niet bij gevaarlijke voorwerpen in huis kan komen etc. Als kortwieken om medische redenen nodig is, moet dit zorgvuldig worden uitgevoerd. Het beste kan dit worden uitgevoerd door een gespecialiseerde vogelarts. Daarnaast moet er voldoende zorg worden besteed aan het bieden van andere vormen van beweging en mentale stimulatie voor de papegaai.

Het is belangrijk om goed geïnformeerd te zijn over de effecten van kortwieken en de gevolgen voor het welzijn van een papegaai. Terwijl het in sommige situaties wellicht noodzakelijk kan zijn, moeten we altijd de lange-termijnimpact op zowel het fysieke als mentale welzijn van de vogel in overweging nemen. Het is van essentieel belang dat papegaaien hun natuurlijke gedrag kunnen uiten, met voldoende ruimte en mogelijkheden om te vliegen, spelen en zich te ontwikkelen. Door alternatieven te overwegen die er zijn voor kortwieken, kunnen we de kwaliteit van leven voor onze vogels zo goed mogelijk ondersteunen, zonder hun natuurlijke gedrag te beperken.